PHƯƠNG PHÁP GIẢI
Để xét xem đại lượng y có phải là hàm số của đại lượng x ta thực hiện 2 bước kiểm tra:.
– Bước 1: Mỗi giá trị của x đều có một giá trị tương ứng của y.
– Bước 2: Giá trị tương ứng của y phải là duy nhất.
BÀI TẬP MINH HỌA
1A. Các giá trị tương ứng của hai đại lượng x và y được cho trong bảng sau
x | -4 | -3 | – 2 | -1 | 1 | 2 | 3 | 1 4 |
y | 16 | 9
9999999999999999 |
4 | 1 | 1 | 4 | 9 | 16
|
Đại lượng y có phải là hàm số của đại lượng x không?
1B. Các giá trị tương ứng của hai đại lượng x và y được cho trong bảng sau:
x | -4 | -3 | – 2 | -1 | 1 | 2 | 3 | 4 |
y | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 |
Đại lượng y có phải là hàm số của đại lượng x không?
2A. a) Đại lượng y có phải là hàm số của đại lượng x không, nêu bảng các giá trị tương ứng của chúng là:
x | -3 | -2 | – 1 | 1 | 2 |
y | 9 | 3 | Không có | $ \displaystyle \dfrac{3}{4}$ | 3 |
b) Đại lượng y có phải là hàm số của đại lượng x không, nếu bảng các giá trị tương ứng của chúng là:
2B. a) Đại lượng y có phải là hàm số của đại lượng x không, nếu bảng các giá trị tương ứng của chúng là:
x | -3 | -2 | 0 | 1 | 2 |
y | -6 | -4 | Không có | 1 | $ \displaystyle \dfrac{8}{5}$ |
b) Đại lượng y có phải là hàm số của đại lượng x không, nếu bảng các giá trị tương ứng của chúng là:
x | -3 | -2 | – 1 | 0 | -1 | 1 |
y | 5 | 1 | 2 | 1 | 6 | 8 |
3A. Trong các công thức sau, công thức nào chứng tỏ y là hàm số của x?
a) y = 3x; b) y = x + 2017; c) y = x3 +1;
d) -3y = x; e) y2= 4x; f) x – 2y – 5 = 0;
g) |y| = x; h) x2 + y2 = 1; k) x2 + 2x + y2 = 8.
3B. Trong các công thức sau, công thức nào chứng tỏ y là hàm số của x?
a) y = 5x; b) y = 2017 – x; c) y – x2 + l;
d) – 5y = x e) 3x – y + 4 = 0; f) y2 = 2x;
g) y = 2|x| ; h) x2 + y2 – y = 15; k) x2 – y2 = 9.
HƯỚNG DẪN GIẢI
1A. Mỗi giá trị của x đều có duy nhất một giá trị tương ứng của y nên y là hàm số của x.
1B. Tương tự 1A. Đáp số y là hàm số của x.
2A. a) Ta có khi x = 1 thì không xác định được giá trị tương ứng của y nên y không phải là hàm số của x.
b) Ta có khi x = -2 thì xác định được hai giá trị tương ứng của y là y = -4 và y = 7 nên y không phải là hàm số của x.
2B. Tương tự 2A. a) b) y không phải là hàm số của x.
3A. Các công thức chứng tỏ y là hàm số của x là: a) b) c) d) f).
3B. Tương tự 3A. Đáp số a) b) c) d) e) g).