PHƯƠNG PHÁP GIẢI
Để lập bảng giá trị tương ứng của hai đại lượng tỉ lệ thuận ta thực hiện theo các bước sau:
– Bước 1: Xác định hệ số tỉ lệ k
– Bước 2: Dùng công thức y = kx để tìm các giá trị tương ứng của x và y.
BÀI TẬP MINH HỌA
5A. Cho biết x và y là hai đại lượng tỉ lệ thuận và bảng sau
| x | -12 | -3 | 3 | 6 | 9 |
| y | 2 |
a) Hãy xác định hệ số tỉ lệ của y đối với x;
b) Điền số thích hợp vào ô trống.
5B. Cho biết x và y là hai đại lượng tỉ lệ thuận. Điền số thích hợp vào ô trống trong bảng sau:
| x | – 4 | -2 | $ \displaystyle -\dfrac{1}{2}$ | ||
| y | 6 | 4 | -4 |
a) Hãy xác định hệ số tỉ lệ của y đối với x;
b) Điền số thích hợp vào ô trống.
6A. Cho biết x và y là hai đại lượng tỉ lệ thuận. Hai giá trị x1, x2 của x có hiệu bằng 2 thì hai giá trị tương ứng y1, y2 của y có hiệu bằng – 3.
a) Hãy biểu diễn y theo x;
b) Điền số thích hợp vào ô trống trong bảng sau:
| x | – 3 | -1 | |||
| y | 3 | $ \displaystyle -\dfrac{3}{2}$ | -3 |
6B. Cho biết x và y là hai đại lượng tỉ lệ thuận. Hai giá trị x1, x2 của x có x1 – 4x2 = 16 thì hai giá trị tương ứng của y có y1 – 4y2 = -64
a) Hãy biểu diễn y theo x
b) Điền số thích hợp vào ô trống trong bảng sau:
| x | – 2 | 1 | 3 | ||
| y | 4 | -8 |
HƯỚNG DẪN GIẢI
5A. Do x và y là hai địa lượng tỉ lệ thuận nên y = kx với k $ \displaystyle \ne $0 => k =$ \displaystyle \dfrac{y}{x}$
Theo đề bài, thay x = 6; y = 2 ta suy ra k = $ \displaystyle \dfrac{2}{6}=\dfrac{1}{3}$
b) k = $ \displaystyle \dfrac{1}{3}$ => y = $ \displaystyle \dfrac{1}{3}$ Ta có kết quả trong bảng sau
| x | -12 | -3 | 3 | 6 | 9 |
| y | -4 | -1 | 1 | 2 | 3 |
5B. Tương tự 5A a) Tìm được k = -2 b) HS tự làm
6A. a) Vì x và y là hai địa lượng tỉ lệ thuận nên $ \displaystyle \dfrac{{y_{1}}}{{x_{1}}}=\dfrac{{y_{2}}}{{x_{2}}}$
Áp dụng tính chất dãy TSBN ta được $ \displaystyle \dfrac{{y_{1}}}{{x_{1}}}=\dfrac{{y_{2}}}{{x_{2}}}=\dfrac{{y_{1}-y_{2}}}{{x_{1}-x_{2}}}=-\dfrac{3}{2}$
Vậy y = $ \displaystyle -\dfrac{3}{2}x$
b) Ta có kết quả trong bảng sau
| x | -3 | -2 | -1 | 1 | 2 |
| y | $ \displaystyle \dfrac{9}{2}$ | 3 | $ \displaystyle \dfrac{3}{2}$ | $ \displaystyle -\dfrac{3}{2}$ | -3 |
6B. Tương tự 6A a) y = -4x ; b) HS tự làm