PHƯƠNG PHÁP GIẢI
Để tính giá trị của biểu thức cho trước ta thực hiện theo 2 bước:
– Bước 1: Rút gọn biểu thức đã cho;
– Bước 2: Thay các giá trị của biến vào biểu thức sau khi đã rút gọn ở Bước 1.
BÀI TẬP MINH HỌA
4A. Tính giá trị của biểu thức:
a) P = 2x $ \left( {\dfrac{1}{2}x^{2}+y} \right)$- x(x2 + y) + xy(x3 -1) tại x = 10 và y = $ -\dfrac{1}{{10}};$
b) Q = x3 – 30x2 – 31x + 1 tại x = 31.
4B. Tính giá trị của biểu thức:
a) M = 3a2 (a2 – 5) + a(-3a3 + 4a) + 6a2 tại a = -5;
b) N = x5 – 15x4 + 16x3 – 29x2 + 13x tại x = 14.
HƯỚNG DẪN GIẢI
4A. a) Rút gọn P = x4y; thay x = 10 và y = $ \dfrac{{-1}}{{10}}$ và biểu thức ta được $ P=10^{4}.\left( {\dfrac{{-1}}{{10}}} \right)=-10^{3}.$
b) Nhận xét: Ta thấy biểu thức Q không thể rút gọn và việc thay trực tiếp x = 31 vào biểu thức khiến tính toán phức tạp. Với x = 31 thì 30 = 31 – 1 = x – 1.
Do đó Q = x3 – (x – 1)x2 – x2 + 1
Rút gọn Q = 1.
4B. Tương tự 4A.
a) Thu gọn M = -5a2 từ đó tính được M = -125.
b) Gợi ý 15 = x + 1; 16 = x + 2; 29 = 2x + 1; 13 = x – 1.
Rút gọn N = -x, từ đó tính được N = -14.