Cách quy đồng mẫu số (hoặc tử số) các phân số

Học Toán 123 hướng dẫn học sinh lớp 4 cách quy đồng mẫu số qua các ví dụ có hướng dẫn giải.

Quy đồng mẫu số là gì?

Quy đồng mẫu số là phép toán nhằm đưa các phân số có mẫu số khác nhau về các phân số có cùng chung mẫu số.

*Chú ý: Trước khi quy đồng mẫu số ta nên rút gọn các phân số về dạng phân số tối giản rồi mới quy đồng để có được mẫu số chung nhỏ nhất.

Hướng dẫn quy đồng mẫu số qua ví dụ

Ví dụ 1: Quy đồng mẫu số hai phân số $ \displaystyle \dfrac{{14}}{6}$ và $ \displaystyle \dfrac{{2}}{8}$.

Hướng dẫn giải:

Bước 1: Rút gọn hai phân số này (nếu có thể rút gọn):

$ \displaystyle \dfrac{{14}}{6}=\dfrac{{14:2}}{{6:2}}=\dfrac{7}{3}$

$ \displaystyle \dfrac{2}{{8}}=\dfrac{{2:2}}{{8:2}}=\dfrac{1}{4}$

Bước 2: Tìm mẫu số chung (thường là mẫu số chung nhỏ nhất) của mẫu số hai phân số rút gọn:

Số nhỏ nhất chia hết cho cả 3 và 4 chính là 12, số này cũng chính là mẫu số chung của hai phân số quy đồng.

Bước 3: Quy đồng mẫu số:

Ta có:

$ \displaystyle \dfrac{7}{3}=\dfrac{{7\times 4}}{{3\times 4}}=\dfrac{{28}}{{12}}$

$ \displaystyle \dfrac{1}{4}=\dfrac{{1\times 3}}{{4\times 3}}=\dfrac{3}{{12}}$

Ví dụ 2: Quy đồng mẫu số hai phân số $ \displaystyle \dfrac{{12}}{5}$ và $ \displaystyle \dfrac{{3}}{15}$.

Hướng dẫn giải:

Nhận thấy số nhỏ nhất chia cho cả 5 và 15 là 15 (2 mẫu số của 2 phân số) ⇒ 2 phân số này có chung mẫu số là 15. Vì vậy ta chỉ cần quy đồng một phân số $ \displaystyle \dfrac{{12}}{5}$ mà thôi.

$ \displaystyle \dfrac{{12}}{5}=\dfrac{{12\times 3}}{{5\times 3}}=\dfrac{{36}}{{15}}$.

*Chú ý: Đối với quy đồng tử số các phân số, ta làm tương tự như đối với quy đồng mẫu số các phân số, nhưng ở bước 2 thay vì tìm mẫu số chung nhỏ nhất của mẫu số của hai hay nhiều phân số rút gọn, ta tìm tử số chung nhỏ nhất của tử số rút gọn hai hay nhiều phân số rút gọn cần quy đồng.

Ví dụ 3: Quy đồng tử số hai phân số $ \displaystyle \dfrac{{12}}{5}$ và $ \displaystyle \dfrac{{3}}{15}$.

Nhận thấy số nhỏ nhất chia cho cả 12 và 3 là 12 (2 tử số của 2 phân số) ⇒ 2 phân số này có chung tử số là 12. Vì vậy ta chỉ cần quy đồng một phân số $ \displaystyle \dfrac{{3}}{15}$ mà thôi.

$ \displaystyle \dfrac{{3}}{15}=\dfrac{{3\times 4}}{{15\times 4}}=\dfrac{{12}}{{60}}$.