KIẾN THỨC CẦN NHỚ
Nếu vật chuyển động ngược dòng thì có lực cản của dòng nước; nếu chuyển động xuôi dòng thì có thêm vận tốc dòng nước.
Vận tốc xuôi dòng = vận tốc thuyền khi dòng nước đứng yên + vận tốc dòng nước
Thời gian xuôi dòng = Độ dài quãng đường AB : vận tốc xuôi dòng.
Vận tốc ngược dòng = Vận tốc thuyền khi dòng nước đứng yên – vận tốc dòng nước
Thời gian ngược dòng = Độ dài quãng đường AB : vận tốc ngược dòng
– Một số công thức cần nhớ:
1) Vận tốc của thuyền = ( vận tốc xuôi dòng + vận tốc ngược dòng) : 2
2) Vận tốc dòng nước = ( vận tốc xuôi dòng – vận tốc ngược dòng): 2
3) Vận tốc xuôi dòng – vận tốc ngược dòng = Vận tốc dòng nước x 2
Chú ý:
– Vận tốc thực của thuyền chính là vận tốc của thuyền khi dòng nước đứng yên( hay dòng nước yên lặng).
– Trên cùng một quãng đường thì vận tốc và thời gian là hai đại lượng tỉ lệ nghịch.
MỘT SỐ DẠNG BÀI TẬP
Dạng 1: Tính vận tốc xuôi dòng, vận tốc ngược dòng, vận tốc thực hoặc vận tốc dòng nước
Phương pháp giải: Áp dụng các công thức đã cho ở trên.
Dạng 2: Tìm thời gian đi xuôi dòng hoặc thời gian đi ngược dòng
Phương pháp giải: Áp dụng các công thức:
Thời gian xuôi dòng = quãng đường : vận tốc xuôi dòng;
Thời gian ngược dòng = quãng đường : vận tốc ngược dòng.
Dạng 3: Tính độ dài quãng đường
Phương pháp giải: Áp dụng các công thức:
Quãng đường = vận tốc xuôi dòng x thời gian xuôi dòng
Quãng đường = vận tốc ngược dòng x thời gian ngược dòng
BÀI TẬP VÍ DỤ
Ví dụ 1: Vận tốc ca nô khi nước lặng là 25 km/giờ. Vận tốc dòng nước là 3 km/giờ. Tính:
a) Vận tốc của ca nô khi đi xuôi dòng.
b) Vận tốc của ca nô khi đi ngược dòng.
Bài giải:
a) Vận tốc của ca nô khi đi xuôi dòng là:
25 + 3 = 28 ( km/giờ)
b) Vận tốc của ca nô khi đi xuôi dòng là:
25 – 3 = 22 ( km/giờ)
Đáp số:
a) 28 ( km/giờ)
b) 22 ( km/giờ)